Symposium Beter lezen 2024

  • Datum 13 november 2024
  • Tijd 13:30
  • Locatie Driestar educatief, Gouda
  • Inschrijving verplicht Ja, voor 6 november 2024

Beter lezen wil toch iedereen? Mooie boeken, rijke teksten in de school; kinderen die met plezier lezen en hun kennis vergroten; actieve leerkrachten die boeken promoten en zelf graag lezen… Het kan echt!

Op het symposium Beter lezen leer je hoe lezen aan de basis van taalontwikkeling staat. Niet (graag) lezen is dus geen optie. Je maakt kennis met veel nieuwe, interessante kinderboeken en krijgt in twee workshops naar keuze een boeiende en praktische verdieping van een aspect van goed leesonderwijs.

Er is veel ruimte voor ontmoeting en bovendien kun je zelf kinderboeken aanschaffen bij de boekentafel. Op woensdagmiddag 13 november moet je in Gouda zijn! 

Dit symposium is bedoeld voor groepsleerkrachten, intern begeleiders, rt’ers en schoolleiders in het primair onderwijs en het sbo.

Lezen als basis: zonder rijke taal geen taalontwikkeling

Hogeschooldocent en onderzoeker Erna van Koeven (Windesheim) neemt ons in de hoofdlezing mee naar een specifieke leerling. Aan de hand daarvan ontdekken we dat lezen de basis vormt voor taalontwikkeling. Erna docent aan de master Educational Needs van de Hogeschool Windesheim in Zwolle en onderzoeker bij het lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT. 

Ze begeleidt regelmatig scholen die aan de slag willen met hun taal- en leesonderwijs. Samen met Anneke Smits is ze auteur van de inmiddels bekende boeken over rijke taal en van de blog geletterdheidenschoolsucces.blogspot.com

Beter en breder lezen

Lector Janneke de Jong vertelt over haar postdoconderzoek ‘Beter en breder lezen.’ Hardopdenkend lezen is een goede didactiek om leerlingen beter te laten lezen. Zij leren hoe hun leerkracht leest, wat hem opvalt, wat hij mooi vindt, welke vragen hij aan de tekst stelt. Studenten die meededen aan het onderzoek hebben er veel van geleerd.  

Het is belangrijk om uitdagende boeken aan te bieden; daarvoor moet je op de hoogte zijn van wat er op de markt is.  

Om breder te leren lezen kan de website BoekenOpdracht helpen. Door deze te bezoeken werk je aan je repertoirekennis. De website was aanvankelijk voor het voortgezet onderwijs bedoeld. Op deze middag wordt de site ter plekke voor het basisonderwijs ontsloten.

Alle workshops passen bij het thema Beter lezen. Wat we lezen kan beter, maar hoe we lezen eveneens. Meld je snel aan! 

Programma symposium Beter lezen

  • 13.30 uur    Opening  
  • 13.40 uur    Hoofdlezing door Erna van Koeven 
  • 14.15 uur    Co-referaat Janneke de Jong 
  • 14.30 uur    Presentatie www.boekenopdracht.nl voor het primair onderwijs  
  • 14.45 uur    Pauze 
  • 15.10 uur    Workshopronde 1  
  • 16.00 uur    Workshopronde 2  
  • 17.00 uur    Hapje en drankje  
  • 17.30 uur    Chinees buffet (facultatief)

Workshops

In twee workshops naar keuze krijg je een boeiende en praktische verdieping van een aspect van goed leesonderwijs. Via het onderstaande uitklapmenu lees je meer informatie over de workshops en de workshopleiders.

De Bibliotheek op school is een effectieve aanpak in leesbevordering. We leren leerlingen met plezier lezen en dit verbetert hun taalvaardigheid. Deze aanpak zorgt voor structurele samenwerking tussen onderwijs, Bibliotheek en gemeente.

Na deze workshop weet je wat de Bibliotheek de school biedt en hoor je uit de praktijk hoe de samenwerking tussen de school en de Bibliotheek verloopt. Je hoort wat de uitdagingen zijn en de mogelijkheden bij het samenwerken van een reformatorische school en de lokale bibliotheek. 

Corine Haase is werkzaam als juf op basisschool De Ronde Maat in Rijssen. Zij is daar ook leescoördinator: de school heeft een prachtige bieb die via het concept dBos heel goed loopt. Zij vertelt jullie er graag meer over tijdens de workshop.  

Marjan Teesink is consulent Jeugd en Onderwijs bij Bibliotheek Rijssen-Holten en leesconsulent van onder andere de vijf reformatorische scholen in Rijssen. Ze werken samen aan een sterke en positieve leescultuur. 

Balletjes gooien, botsautootjes laten rijden, onder de tafel letters roepen … tijdens de leesles. Dat kan allemaal! Soms individueel, soms in een groepje, kinderen door het leren lezen-proces helpen als het op de reguliere manier niet lukt. Dan zijn er heel veel stapjes die gezet moeten worden.

Na de workshop ben jij op de hoogte van al die stapjes. Als je je daarvan bewust bent, kun je kinderen helpen om te leren lezen. Dan lukt het stapje voor stapje en zijn er successen om te vieren. Kinderen die leren lezen/kunnen lezen, ontdekken de betekenis van letters, woorden, zinnen en teksten. Dat is van groot belang voor hun toekomst! 

Geke Fernhout is leesspecialist in het primair speciaal onderwijs. Dit doet zij sinds 2010; daarvoor was zij leerkracht/rt’er in het basisonderwijs.

Vraag jij je als leerkracht, intern begeleider of directielid weleens af in hoeverre het onderwijs in groep 3 aansluit op de ontwikkeling van het jonge kind? In deze workshop nemen we je mee in thematisch leesonderwijs in groep 3.

We laten je de mogelijkheden zien om vanuit doelen thema’s op te zetten, waarin het spel en handelend leren een belangrijke plek krijgen. Daarmee hopen we meer aan te sluiten bij de ontwikkeling van het jonge kind. We zien in deze manier van werken ook mogelijkheden om aan te sluiten bij de fase van de leesontwikkeling waar het kind op dat moment is.

Naast een voorbeeld uit de praktijk gaan we in deze workshop praktisch aan de slag met het vormgeven van een thema. 

Martine Blonk-Meulenkamp is onderwijsadviseur en docent van de post hbo-opleiding Jonge kind bij Driestar educatief.

8 jaar geleden constateerden we op onze school in Elspeet dat de leesresultaten in vergelijking met andere reformatorische scholen in de regio beduidend lager uitvielen. We maakten een plan om het leesonderwijs een boost te kunnen geven.

Gedurende het traject ontstond steeds meer behoefte aan rijke teksten. Rijke teksten prikkelen het kritisch denken, verbeteren de woordenschat en zetten aan tot goede gesprekken over persoonlijke en/of maatschappelijke dilemma's. In dit traject zijn ouders intensief betrokken geweest om mee te denken. Veel kwaliteitsboeken zijn afkomstig van seculiere uitgevers en dat roept vragen op. Hoe ga je daarmee om?
 
Onder begeleiding van Driestar onderwijsadvies is een brede bibliotheek opgezet met veel aandacht voor kinderliteratuur. Onze bibliotheek is in de basis compleet en wordt door leesconsulenten jaarlijks aangevuld.   
Na het volgen van deze workshop heb je kennisgemaakt met en ben je geïnspireerd door een praktijkvoorbeeld van ‘naar beter en breder leesonderwijs op een gewone dorpsschool’. 

Geert de Ruiter is directeur van de Hervormde basisschool Boaz Jachin te Elspeet en Marjan van Rijssel is leerkracht van groep 5 en leesconsulent.

In deze workshop ontdek je hoe jeugdliteratuur ingezet kan worden in wereldoriëntatielessen. Het lezen van teksten/tekstfragmenten is een belangrijk middel om kennis te vergaren. De inzet van (rijke) jeugdliteratuur (fictie, non-fictie, poëzie en prentenboeken) draagt bij aan een stevige taal- en ervaringsbasis, bevordert (lees)motivatie en vergroot kennis van de wereld. Tijdens de workshop worden er lesvoorbeelden gegeven en ideeën aangereikt.
  
Na deze workshop heb je handvatten voor het verrijken van wereldoriëntatielessen in de midden- en bovenbouw door de inzet van jeugdliteratuur.  

Roel Verloop is docent Nederlands op de pabo van Driestar hogeschool. Daarnaast verruilde hij recent de functie van groepsleerkracht voor een functie als PhD-onderzoeker.

Lezen biedt een goede en laagdrempelige mogelijkheid om een burgerschapsthema te bespreken of een discussie te openen. Op deze manier combineren en integreren we lezen, taalontwikkeling en burgerschap.   

We ontdekken hoe we op een laagdrempelige en tegelijkertijd diepgaande manier vorm kunnen geven aan burgerschap in het basisonderwijs.  

Onderzoek heeft uitgewezen dat literaire fictie het empathisch vermogen vergroot. Een mooie kans voor het onderwijs om door middel van verhalen actief burgerschap en sociale integratie te bevorderen. 

Na deze workshop kun je boeken en verhalen/verhaalfragmenten kiezen die geschikt zijn voor de integratie van lezen, taalontwikkeling en burgerschap. Bovendien heb je inzicht in hoe je ermee kunt werken en hoe je de integratie tussen lezen, taalontwikkeling en burgerschap kunt laten plaatsvinden. 

Peter Dijkstra is docent Nederlands, opleider en leesspecialist op Driestar educatief. 

Het literair lezen van prentenboeken is een benadering waarbij prentenboeken niet alleen worden gezien als eenvoudige verhalen voor jonge kinderen, maar ook als waardevolle literaire werken die analyse en interpretatie verdienen. Deze benadering benadrukt het belang van tekst en illustraties, en hoe deze samen een rijke en betekenisvolle leeservaring kunnen bieden aan kinderen.  

Liesbeth Uitbeijerse-Quist is werkzaam als docent Nederlands aan Driestar hogeschool en de post-hbo-opleiding Taalcoördinator.  

Al jong genieten kinderen van rijm; je komt gedichten regelmatig en op verschillende momenten in je leven tegen. Maar op school is het behandelen van poëzie best een uitdaging. Het wordt gezien als lastig.

Wat moet je met zo’n gedicht? Hoe behandel je poëzie in de klas? En wat levert een gesprek over een gedicht op?
 
Poëzie is belangrijk voor de taalvaardigheid van leerlingen. Je leert door een gedicht opnieuw te kijken naar heel gewone dingen, een gedicht laat je nadenken over jezelf, de ander en de wereld. Hoe je dat in de klas kunt doen, ervaar je in deze workshop.
 
Na deze workshop heb je inspiratie en handvatten om poëzie in je eigen lessen te verwerken.   

Hennie Spruyt-Stigter houdt erg van poëzie en is docent Nederlands op de pabo van Driestar hogeschool. 

Samen verkennen we de mogelijkheden om zonder methode vorm te geven aan begrijpend lezen. Dat kan goed door gebruik te maken van rijke en authentieke teksten (die bijvoorbeeld aan een thema of zaakvak gekoppeld zijn) en met behulp van close reading. In de workshop besteden we ook aandacht aan de lesstappen die behulpzaam zijn om een les zonder methode goed vorm te geven. Vanuit de al opgedane ervaringen delen we praktische tips voor leerkrachten en leerlingen. 

Aan het einde van de workshop heb je als leerkracht ankerpunten en handvatten gekregen om vorm te geven aan begrijpend lezen zonder gebruik te maken van een specifieke methode. 

Arie Visser is onderwijsadviseur bij Driestar onderwijsadvies. Hij is dagelijks in basisscholen te vinden voor training van schoolteams en coaching van leerkrachten op taalthema’s, waaronder begrijpend lezen.

Een website vol aantrekkelijke titels: mooi om te zien, maar hoe werk je met de website? Hoe krijg je overzicht? Wat levert een eigen account op? Welke informatie kun je gemakkelijk opzoeken en bewaren? Hoe werken de filters? En … hoe kun jij zelf een bijdrage leveren?!

In deze workshop krijg je alle ins en outs te zien. Je gaat ook zelf aan de slag en je kunt al je vragen stellen. Na het volgen van deze workshop kun je goed met de website werken en bovendien je collega's instrueren. 

Janneke de Jong en/of Anne Marie Teeuw 
Janneke is lector Geletterdheid bij Driestar educatief en als inhoudelijk expert bij de website Boekenopdracht.nl betrokken. Anne Marie Teeuw is de beheerder van de website, een product van CVHO. 

Ben je benieuwd naar al die jeugdboeken die er de afgelopen jaren zijn verschenen? Na deze workshop heb je kennisgemaakt met de mooiste ervan en ken je een werkvorm die je ook in de klas kunt gebruiken. En een mooie bijkomstigheid: het Ganzenbord-boekenspel kent alleen maar winnaars, dus je hoeft niet bang te zijn om te verliezen.  

Janneke Pekaar is docent Nederlands aan de lerarenopleiding voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool. Corine Dannenberg is mediathecaris bij Driestar hogeschool.

Prijs

De prijs voor dit symposium is 175 euro per persoon. Als je mee blijft eten, dan betaal je 200 euro. €25,- korting vanaf de 4e deelnemer van 1 school.

Aanmelden voor symposium

Je kunt je niet meer aanmelden voor het symposium Beter lezen. De inschrijving is gesloten. Bekijk ook andere evenementen die in het teken staan van lezen: