“Mama, mag ik een filmpje kijken?” “Nee, zegt mama, nu niet, Tijn.” Zo begint het zojuist verschenen prentenboek Tijn blust het vuur. Tijn is boos, maar mama is onverbiddelijk: “Nee, Tijn, bedenk iets anders.” De emoties spatten van de bijbehorende illustratie. Fonkelende ogen, een boos gezicht, een gefrustreerde moeder. Hoe herkenbaar...
Ik lees het boek voor aan mijn peuterpuber van drie jaar. Hij voelt helemaal mee met Tijn: “Ik wil ook een filmpje!” Gauw lees ik door. Tijn gaat naar buiten, nog steeds kwaad en mokkend. Maar dan is daar Tessa die een leuk plan heeft…
Mediavaardige kinderen
Hoe jong kinderen ook zijn: de aantrekkingskracht van een schermpje is groot. Van telefoons tot tablets, peuters reageren op kleur en beweging. Scrollen en swipen kunnen ze al snel en dat een telefoon een fotofunctie heeft, hebben ze ook snel in de gaten. Uit het meest recente 'Iene Miene Mediaonderzoek' komt naar voren dat 57% van de allerjongsten (0-2 jaar) dagelijks te maken krijgt met tablets of smartphones. Kinderen van 0-6 jaar kijken gemiddeld dagelijks een uur filmpjes. Daarnaast nemen interactieve media en (voorlees)boekjes nog eens een halfuur per dag in beslag. In bijna alle gezinnen zijn tablets en schermpjes aanwezig. En soms lijkt het ook makkelijk om een filmpje aan te zetten als er andere zaken de aandacht vragen.
Vier tips voor mediawijze opvoeders
Dat onze kinderen dus al jong mediavaardig zijn, is niet zo verwonderlijk. Maar mediavaardig maakt nog niet mediawijs. Veel ouders vragen zich af hoeveel minuten ‘kijktijd’ een jong kind zou mogen hebben. De richtlijnen lopen uiteen van niet meer dan drie keer tien minuten per dag, tot dagelijks maximaal één uur (WHO). Belangrijker nog zijn achterliggende principes. Hoe helpen wij onze kinderen écht om mediawijs te worden, en welke tips kunnen wij als opvoeders zelf toepassen?
1. Maak duidelijke afspraken
Maak duidelijke afspraken met je kind: wat mag je kind kijken of doen? Wanneer en voor hoe lang? Selecteer geschikte apps of filmpjes, passend bij de ontwikkelingsleeftijd. Gebruik bijvoorbeeld een kookwekker om de tijd aan te geven. Geef aan waarom je iets belangrijk vindt en betrek achterliggende waarden die passen bij je identiteit. Zorg dat je als ouders/ opvoeders op één lijn zit. Pas de afspraken toe en wees consequent.
2. Toon betrokkenheid
Gebruik media samen. Leer hoe je verschillende apparaten bedient. Kijk mee met je kind. Probeer games en apps eerst zelf uit, gebruik filters. Praat met je kind over wat er te zien is. Stel zo nodig gerust.
3. Leer spelen
Help je kind met de overgang naar een andere activiteit. Toon begrip voor emoties; bijvoorbeeld als je kind teleurgesteld is dat het filmpje na 10 minuten uit moet, ook als was dat van tevoren aangekondigd. Reageer rustig. Humor kan helpen. Bied alternatieven zodat je kind meerdere activiteiten heeft of vaardigheden ontwikkelt om zichzelf zonder media te vermaken. Leer een kind (buiten)spelen!
4. Wees een voorbeeld
Wees je bewust van jouw voorbeeldrol als opvoeder: wat ziet jouw kind van jou? Hoe (vaak) gebruik je zelf media? Wanneer jouw kind je ziet als een identificatiefiguur en je vertrouwt, staat het open voor regels en afspraken.
I
n de praktijk
Ik lees het boekje verder voor aan mijn zoontje. De avonturen van Tijn en Tessa blijken aanstekelijk te werken. “Mama, ik wil ook buitenspelen!” Het giet helaas van de regen op deze herfstige woensdagmiddag. “Dat gaat nu niet, joh”, zeg ik. “Dan de iPad!”, besluit mijn jongste resoluut. Ik haal diep adem en slik mijn frustratie weg. Nu de opvoedadviezen in praktijk brengen, denk ik grinnikend, terwijl ik hem naar de keuken dirigeer. “Wat dacht je van haaienkoekjes bakken?”
Meer informatie
Tijn blust het vuur is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Royal Jongbloed en Driestar onderwijsadvies. Het prentenboek maakt deel uit van de serie Mediawijs. Op een speelse manier werk je samen met je kinderen via deze serie aan bewust en gezond mediagebruik.
Het boek kan zowel door ouders gebruik worden, maar is ook geschikt voor kleutergroepen op basisscholen, peuterspeelzalen, etc. Bestel het prentenboek voor € 12,95 in onze webwinkel.
