Lianne behandelt al jaren met veel plezier kinderen met dyslexie. Hoe ziet een doorsnee werkdag eruit? Waar geniet ze het meest van? En wat verdient ze eigenlijk? 7 vragen over het werk van een dyslexiebehandelaar.
1. Hoe ziet jouw werkdag eruit?
‘'s Ochtends rijd ik om acht uur naar de eerste school. Na een aantal goedemorgen-gesprekjes en een lekkere kop thee loop ik nog even bij een leerkracht binnen met een vraag over een van haar leerlingen.
Na de laatste voorbereidingen start ik om half negen met de eerste leerling. We beginnen altijd met een gezellig praatje en bespreken hoe het oefenen thuis en op school is gegaan.
Daarna gaan we aan de slag. We beginnen met spelling, vervolgens flitsen we woorden met een online programma en lezen we een tekst. Tot slot bespreken we het huiswerk. Na drie kwartier is het tijd voor de volgende leerling. Op deze school zie ik vandaag vier leerlingen. Daarna werk ik mijn administratie bij en mail nog even een ouder met een vraag over het huiswerk.
Elke behandeling is weer anders, omdat elke leerling anders is en een andere aanpak nodig heeft. Dit zorgt ervoor dat het elke werkdag afwisselend en uitdagend is. Na de lunch rijd ik naar de volgende school om ook daar nog twee behandelingen te geven. Bij één leerlingen is er een toetsmoment. Na de behandeling maak hier direct een verslag en overleg met mijn regiebehandelaar. Een uitnodiging voor een evaluatiegesprek met ouders en school gaat nog de deur uit en dan zit mijn werkdag er weer op.
De voorbereiding doe ik vaak na de behandeling, meestal heb ik meteen al een plannetje voor de volgende keer.’
2. Kun je wat meer vertellen over de inhoud van een dyslexiebehandeling?
‘Bij spelling werken we met de methode Letterlicht. In tegenstelling tot de spellingmethodes van school is deze visueel ingesteld. Veel kinderen met dyslexie hebben baat bij visuele ondersteuning. In Letterlicht heeft elke klanksoort een symbool, en daarmee gaan we woorden maken.
We koppelen er regels aan, want zo kunnen leerlingen zíén wat ze moeten doen bij een spellingregel. We gebruiken ook steunkaarten waarop afbeeldingen en steunwoorden staan, met de spellingregel erbij. Dat is helpend bij het eigen maken en toepassen van de regels.
Bij het flitsen lezen we woordjes op de computer met het programma Flits! Een kind krijgt steeds een minuut lang woordjes te zien die voorbij flitsen. Zo oefen je met woordherkenning en train je de nauwkeurigheid, want ze hebben geen steun aan de context.
We lezen ook teksten. Ik bepaal dan per leerling welke leestechniek ik inzet. Veel leerlingen zijn heel gedemotiveerd. Begrijpelijk, want ze hebben al een heel traject op school achter de rug, zonder succes. Daarom zet ik eerst in op het leesplezier. Het is soms even zoeken naar een ingang, maar als ze eenmaal gaan lezen, schiet ook het leesniveau omhoog. Kinderen zijn soms verbaasd dat een boek ook leuk kan zijn.
Spelling, flitsen en lezen keren iedere behandeling terug. Maar ik probeer te variëren in de vorm. Soms maak ik er een spelletje van: dan doen we een oefening met een dobbelsteen. Dan vinden ze een oefening die ze eerst saai vonden ineens heel leuk.’
3.Wat vind jij het leukst aan je werk?
‘Ik geniet het meest van het maatwerk dat ik kan bieden. We werken met een vast protocol en dat geeft houvast, maar iedere leerling is weer anders. Ik schroom dus niet om het protocol los te laten. Steeds probeer ik creatief te zijn en te zoeken naar wat past bij de behoeftes van de leerlingen.
Het is echt dankbaar werk als het lukt om de aansluiting te vinden en de kinderen te zien groeien, zowel in zelfvertrouwen als op het gebied van lezen en spellen. Van het een-op-een-contact bloeien ze vaak op. Ze horen in de klas doorgaans bij de zwakkeren, maar tijdens de behandeling werk je op hun niveau en daardoor doen ze veel succeservaringen op.
Onlangs nog had ik een meisje dat echt een hekel aan lezen had. Ze bekeek alleen af en toe nog wat Duckies. Ik vroeg haar wat ze leuk vond. Ze bleek dol te zijn op hockey en paardrijden. De volgende keer nam ik een aantrekkelijk boekje mee over een groepje hockeymeisjes. Het was ver onder haar niveau, maar het meisje was heel enthousiast.
Ze moest één bladzijde per dag lezen, maar had de week erna het hele boek al uit. Ze vroeg: “Heeft u nog meer boeken van die serie?” Zo bouw ik eerst aan leesplezier, daarna komt het niveau en de hoeveelheid.’
4. Hoe sluit je goed aan bij wat er in de klas gebeurt?
‘Ik heb een paar vaste scholen waar ik dyslexiebehandelingen geef. Veel organisaties geven de behandelingen op kantoor, maar Driestar educatief gaat bij voldoende leerlingen naar de scholen toe. Superfijn. Voor ouders en leerlingen, omdat er geen reistijd is en het kind weinig onderwijstijd mist. Maar ook voor mij als dyslexiebehandelaar: de lijntjes zijn kort, ik loop vaak even bij een leerkracht binnen om te overleggen.
Ik zorg voor een goede aansluiting door na te gaan welke spellingmethodes en welke benamingen van spellingsregels op school gebruikt worden. Ook koppel ik afbeeldingen uit de klas aan spellingskaarten. Ik vraag aan de leerkracht aan welke spellingsdoelen gewerkt wordt en neem ook de dicteewoorden die in de klas aan de beurt mee in de behandeling. Heel gaaf om dan van de leerkracht te horen dat de leerling een voldoende had voor het dictee!
Aan het einde van de behandeling doe ik m’n best om de transfer te maken naar de klas. Ik zoek naar dingen die eenvoudig inzetbaar zijn in de klas, liefst zonder hulp van de leerkracht, zodat de leerling niet in een gat valt in de klas. Ook hier probeer ik weer creatief te zijn: wat kan deze leerling makkelijk inzetten zonder dat het veel opvalt? Leerlingen willen geen uitzondering zijn, dus allerlei plaatjes op tafel of een juf die steeds aanwijzingen geeft, vinden ze niet fijn.’
5. Welke vooropleiding heb je nodig?
‘Je kunt dyslexiebehandelaar worden als je Orthopedagogiek of Psychologie hebt gestudeerd, óf als je de hbo-opleiding Logopedie hebt gedaan, met een dyslexiespecialisatie. Ook heb je een geldige SKJ-registratie nodig, of (als je logopedist bent) moet je in NVLF-register Dyslexie staan. Als je de SKJ-registratie nog niet hebt, dan is het belangrijk dat je aan de volwaarden voldoet om die direct aan te kunnen vragen.
Trouwens, veel dyslexiebehandelaars zijn ook dyslexieonderzoekers. Daarvoor moet je onderzoeksaantekening hebben. Dat kan alleen met universitaire opleiding.’
6. Wat verdient een dyslexiebehandelaar?
‘Je komt in functieschaal 9 van de cao-hbo. Dat betekent een salaris tussen de € 3.370,- en € 4.582,91. Je krijgt ook nog 8% vakantiegeld en een 13e maand. De secundaire arbeidsvoorwaarden zijn goed: je krijgt bijvoorbeeld een museumjaarkaart, vergoeding van je sportschoolabonnement en een thuiswerkvergoeding.
Er is een ruime verlofregeling waardoor je een groot deel van de schoolvakanties vrij bent, en er zijn veel mogelijkheden voor professionalisering en persoonlijke ontwikkeling.’
7. Hoe is Driestar educatief als werkgever?
‘Heel fijn! De arbeidsvoorwaarden zijn goed, en er zijn veel mogelijkheden om je verder te ontwikkelen. Ook is er ruimte om je werk zo in te richten, zodat je werk en privé goed in balans kan houden.
Als dyslexiebehandelaren hebben we twee keer in het jaar een intervisiedag, dan kom je als collega’s bij elkaar. Dat zijn heel inspirerende dagen. Verder zie ik m’n collega’s niet veel; er is wel regelmatig contact via mail en WhatsApp. Er zijn ook regiogebonden intervisiegroepjes die elkaar naast de vaste intervisiemomenten nog extra ontmoeten. Ook op scholen heb ik leuke contacten. Zeker op de scholen waar ik al langer kom, hoor ik er echt bij.’
