2 september 2024

Laten we de gouden weken afschaffen

Door Geerten Zwemer

Fietsend in de ochtendzon zie ik dat de zon het landschap in een gouden gloed zet. Het doet me denken aan de ‘gouden weken’. Wie werkzaam is in het onderwijs kent die term: de gouden weken zijn hét moment om te investeren in groepsvorming. Heel goed natuurlijk, maar iets daarin zit me niet helemaal lekker.

Door: Geerten Zwemer

De start van het schooljaar wordt vaak aangegrepen om te werken aan een ideaalbeeld voor een positieve groep. Er wordt volop geïnvesteerd in groepsvorming. In het rooster wordt ruimte vrijgemaakt om leuke kennismakers te doen, dagen aan survival of teambuilding worden van stal gehaald en niets lijkt te gek. Fijn om te lezen dat hiervoor budget is en dat het rooster aan de kant geschoven kan worden als dat nodig is.

Sfeerbepaler

Het begrip ‘gouden weken’ lijkt zó ingeburgerd dat het bijbehorende boek is vergeten. In een andere zeer interessante publicatie wordt zelfs aandacht gevraagd voor de ‘gouden minuut’. Hierin wordt een oproep gedaan om direct vanaf het allereerste moment het schooljaar zo goed mogelijk vorm te geven. Er wordt een appèl gedaan om alert te zijn en als leerkracht de sfeerbepaler te zijn.

Het is uitermate belangrijk dat een groep goed kan samenwerken en dat groepsvorming om aandacht vraagt. Als een groep goed in zijn vel zit zal dat de prestaties toch ten goede komen?

En toch zit me in dit alles iets niet helemaal lekker. Is de periode van de gouden weken voorbehouden aan de eerste vier tot zes weken aan het begin van het schooljaar? Wellicht is een herhaling van de ‘gouden weken’ een goed idee? Zeg maar de zilveren weken, zo rond de kerstvakantie en het einde van het schooljaar. Of vraagt groepsvorming om andere aandacht?

Gouden jaar

Ik zou willen pleiten voor een ‘gouden jaar’. Het groepsproces in een klas is dermate belangrijk dat dit het hele jaar door om aandacht vraagt. Daarbij kan iedereen in de school meedoen. Om over na te denken:

Als leerkracht kun je elke week bij je voorbereiding nadenken over de wijze waarop groepsvorming een plaats heeft in je lessen.
Hoe is in het klaslokaal zichtbaar dat dit een gouden jaar mag zijn?
Wanneer het ondersteunend personeel weet welk gedrag van de klassen wordt gevraagd, kunnen zij ook een bijdrage leveren aan de sfeer in de klas, in de (wandel)gangen en op het plein.
Welke plaats heeft groepsvorming in de klasbesprekingen die de ib’er of teamleider houdt?
Wat is de langetermijnvisie van de directie op het maken/houden van sterke groepen bij de formatiegesprekken en als de groepsindelingen worden gemaakt?

Laten we daarom de gouden weken afschaffen en het hele jaar door aandacht geven aan groepsvorming. Een leerzaam ‘gouden jaar’ met je groep gewenst!

Tips
Wellicht had je in deze blog gehoopt op een aantal praktische tips. Neem dan vooral de gebruikte literatuur door (zie onder) en lees de blog die ik twee jaar geleden postte bij de start van het schooljaar.

Bronnen